جىلىنا 100 مىڭ توننا وڭدەلمەگەن مۇناي ٴوندىرىلدى
جاڭا تەحنيكانىڭ ارقاسىندا 10 جىل شىرت ۇيقىدا جاتقان كونە مۇناي باسسەينىنىڭ كوزى اشىلدى
□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى يۇي جياڭيان، ەرىكتى ٴتىلشى تاڭ مەي
كەزىندە قارا تىزىمدىككە مىقتاپ شەگەلەنگەن كونە مۇناي باسسەينى 2023 ـ جىلى شىرت ۇيقىدان ادا ـ كۇدە وياتىلدى، وندا وندىرىلگەن وڭدەلمەگەن مۇناي 100 مىڭ توننادان اسىپ، تاريحتاعى ەڭ جوعارى دەڭگەيگە جەتتى.
وسى مۇناي باسسەينى _ شينجياڭ مۇناي الابى اۋىر ماي اشۋ سەرىكتەستىگىنىڭ مۇناي الۋ جۇمىس اۋماعى 6 ـ اۋماعىنداعى ۋچۇينان مۇناي باسسەينى ەدى. مۇناي باسسەينىنىڭ اۋماعى 18.6 شارشى كيلومەتر بولىپ، شامامەن، جارتى ٴۇرىمجى شۇيموگوۋ كورىنىس ٴوڭىرىنىڭ ۇلكەندىگىندەي كەلەدى، وسى زامانعى مۇناي حيميا ونەركاسىبى عىلىم ـ تەحنيكاسىنىڭ ارقاسىندا، 2023 ـ جىلى مۇندا وندىرىلگەن وڭدەلمەگەن مۇناي 100 مىڭ توننادان استى.
”كولەمدىك قىسىممەن جارۋ جانە گوريزونتال ۇڭعىما اشۋ ارقىلى ۋچۇينان كونە مۇناي باسسەينىنىڭ كوزى اشىلدى“، ـ دەدى شينجياڭ مۇناي الابى اۋىر ماي اشۋ سەرىكتەستىگى مۇناي الۋ جۇمىس اۋماعى 6 ـ اۋماعىنىڭ اترەت باستىعى جۇي شىچاڭ ٴتۇسىندىرىپ.
ۋچۇينان مۇناي باسسەينى 1992 ـ جىلى بايقالعان، سول كەزدە مۇناي اشۋدا، نەگىزىنەن، گوريزونتال ۇڭعىما اشۋعا سۇيەنەتىن، ماي شىقپاعاندا سۋ جىبەرۋ ارقىلى جەر قاباتىنداعى ەنەرگيانى تولىقتاۋ ارقىلى ماي الۋ ورىندالاتىن. 1994 ـ جىلى ۋچۇينانداعى ٴوندىرىس جوعارعى شەگى 87 مىڭ تونناعا جەتكەن سوڭ، سونان باستاپ بىرتىندەپ ازايا باستاعان بولاتىن. جەر قاباتى ەنەرگياسىن تولىقتاۋ ٴۇشىن، 1994 ـ جىلدان 1998 ـ جىلعا دەيىن سۋ جىبەرىپ اشىلا باستاعانىمەن، الايدا مۇناي ٴوندىرىسىن ارتتىرۋ ونىمدىلىگى ماردىمسىز بولدى، مۇناي الۋ سالىستىرماسى نەبارى %6 عانا جوعارىلادى، الايدا كاسىپ سالاسى ىشىندە مۇناي باسسەينىنە سۋ جىبەرۋ ارقىلى مۇناي الۋدىڭ ورتاشا سالىستىرماسى %30 اينالاسىندا ەدى.
2000 ـ جىلدان كەيىن، ۋچۇينانداعى 80نەن استام مۇناي ـ سۋ ۇڭعىمالارى ىركەس ـ تىركەس جابىلدى، اۋەلى، 10 نەشە جىلدىڭ الدىندا ادا ـ كۇدە جۇمىستان توقتاتىلىپ، بارلاۋ ـ اشۋ قارا تىزىمدىگىنە ەنگىزىلدى.
ارالىقتا ”تۇككە تۇرعىسىز“ دەپ قارالعان ۋچۇينان مۇناي باسسەينى 3 رەت قولدان ـ قولعا ٴوتىپ، ەڭ سوڭىندا، 2017 ـ جىلى شينجياڭ مۇناي الابى اۋىر مۇناي اشۋ سەرىكتەستىگىنىڭ قولىنا وتەدى.
”ۋچۇينان مۇناي باسسەينىن وتكىزىپ العاننان كەيىن، ۇلگى جاساپ تالداۋ جاساۋ سياقتى تەحنيكا ارقىلى گەولوگيالىق ەرەكشەلىگى جونىندە قايتا تانىم ورناتىپ، ۋچۇيناننىڭ قالدىق مۇناي بايلىعىنىڭ شوعىرلى ەكەندىگىن، قايتالاي اشۋ نەگىزى بار ەكەندىگىن ايقىندادىق“، ـ دەدى شينجياڭ مۇناي الابى اۋىر مۇناي اشۋ سەرىكتەستىگى گەولوگيالىق زەرتتەۋ ورنىنىڭ ورىنباسار باستىعى لي نيڭ.
وسىمەن ٴبىر ۋاقىتتا مۇناي ونەركاسىبى تەحنيكاسىنىڭ العا باسۋىنا ىلەسە، سول ماڭداعى بولىكتە گوريزونتال ۇڭعىما + كولەمدىك قىسىممەن جارۋ تەحنيكاسىنىڭ تابىسپەن قولدانىسقا تۇسۋىمەن اۋىر مۇناي اشۋ سەرىكتەستىگى گوريزونتال ۇڭعىماعا قايتالاي ورنالاستىرۋ جاساۋدى ۇيعارىپ، كولەمدىك قىسىممەن جارۋ تاسىلىمەن ۋچۇيناندا مۇناي اشۋدى باستادى.
2020 ـ جىلى شينجياڭ مۇناي الابى اۋىر مۇناي اشۋ سەرىكتەستىگى 2 سىناق ۇڭعىماسىن ورنالاستىردى، 2021 ـ جىلى 10 ـ ايدىڭ 3 ـ كۇنى ۇڭعىمانى اشىپ ٴوندىرىستى باستادى، مۇندا ٴبىر ۇڭعىمادان ەڭ كوپ اتىلعان وڭدەلمەگەن مۇنايدىڭ كۇندىك ٴونىم مولشەرى 48 توننا بولدى، قازىرگە دەيىن ٴالى دە اتىلىپ جاتقان وڭدەلمەگەن مۇنايدىڭ كۇندىك ٴونىم مولشەرى 25 توننا بولىپ، ۋچۇيناندى اشقاننان بەرى ەڭ جوعارى ٴونىم بەرىپ ەڭبەك سىڭىرگەن ۇڭعىما بولدى. جۇي شىچاڭ: تىك ۇڭعىمامەن سالىستىرعاندا، گوريزونتال ۇڭعىمانىڭ گوريزونتال بولىگىنىڭ مۇناي قاباتىمەن كولدەنەڭ ٴتۇيىلىسۋ اۋماعى ٴتىپتى دە كەڭ، ونىڭ ۇستىنە كولەمدىك قىسىم ارقىلى جارعاندا مۇناي قاباتىن وزگەرتۋ ٴتىپتى دە كەمەلدى بولىپ، وڭدەلمەگەن مۇناي ميكرو، ۇساق قۋىستاردان اتىلىپ شىعادى“، ـ دەپ تۇسىنىك جاسادى.
لي نيڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: ۋچۇينان سۋلى مۇناي باسسەينى ەسەپتەلەدى، مۇنداي مۇناي باسسەينىنە كومىر قىشقىل گازىن قولدانۋ ارقىلى سۋلانۋدان ساقتانۋعا بولادى. قازىر 4 ۇڭعىمانىڭ الدىڭعى جاعىنداعى جارۋ بۋىنىنا كومىر قىشقىل گازى قۇيىلدى. سالىستىرۋ ناتيجەسىنەن قاراعاندا، كومىر قىشقىل گازى قۇيىلعاننان كەيىن، مۇناي ۇڭعىماسىنىڭ سۋ مولشەرى تومەندەپ، ۇڭعىمانىڭ قىسىمى جوعارىلاپ، مۇنايدىڭ جابىسقاقتىعى تومەندەيدى ەكەن. بۇل كومىر قىشقىل گازى مەن وڭدەلمەگەن مۇنايدىڭ ٴوزارا ەرىپ، وڭدەلمەگەن مۇنايدىڭ جابىسقاقتىعىن تومەندەتىپ، جىلجىمالىلىعىن ارتتىرىپ، ٴتىپتى دە كوپ وڭدەلمەگەن مۇنايدىڭ ۇڭعىمادان اتىلىپ شىعۋىن ىلگەرىلەتەتىندىگىن دالەلدەدى.
”كومىر قىشقىل گازى ارقىلى جارۋ مۇناي الۋ سالىستىرماسىن %10 اينالاسىندا جوعارىلاتادى“، ـ دەدى لي نيڭ.
جاڭا ٴبىر كەزەڭدىك مۇناي باسسەينىن باعالاۋ ناتيجەسىندە كورسەتىلۋىنشە، ۋچۇينان مۇناي باسسەينىندە بارلاپ انىقتالعان مۇناي زاپاس قورى 10 ميلليون تونناعا جەتەدى. 2023 ـ جىلعا دەيىن، شينجياڭ مۇناي الابى اۋىر مۇناي اشۋ سەرىكتەستىگى جاڭادان 20 گوريزونتال ۇڭعىمانى وندىرىسكە قوستى، 2024 ـ جىلى مەجەمەن جانە دە 7 ۇڭعىما قوسىلادى.