□ شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى \سۇن ي، ساۋ جيايۋە
”ٴسىز افريكاداعى مايتالمان ساياساتكەرسىز، سونداي ـ اق جۇڭگو حالقىنىڭ كونە دوسىسىز. جۇڭگو جاق ەكۆاتورلىق گۆينەيانىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋىن بەلسەنە قولدايدى، ٴبىز ەلدەرىڭىزدىڭ ۋىنچۋان جەر سىلكىنىسى اپات رايونىنداعى حالىققا قينالعاندا قول ۇشىن بەرگەندىگىن، يۇننان ولكەسى جينپيڭ اۋدانىنا جىلۋ اتاپ، ٴۇمىت باستاۋىش مەكتەبىن سالدىرعان يگىلىكتى ىستەرىن دە قاشاندا ەستە بەرىك ساقتايمىز“.
5 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى تۇستەن كەيىن ٴتوراعا شي جينپيڭ بەيجيڭ حالىق سارايىندا جۇڭگوعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلگەن ەكۆاتورلىق گۆينەيانىڭ زۇڭتۇڭى وبياڭمەن كەڭەس وتكىزدى. جۇرەككە ٴنار قۇياتىن بەتاشار شىنايى سۇيىسپەنشىلىككە تولى وتكەن ىستەردى ادامداردىڭ ەسىنە سالدى.
11 ـ رەت جۇڭگوعا ساپارلاي كەلىپ تۇرعان وبياڭ زۇڭتۇڭ تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكپەن ٴتوراعا شي جينپيڭگە بىلاي دەدى: جۇڭگو _ ۇلى شىعىس مەملەكەتى، ەكۆاتورلىق گۆينەيانىڭ جاقسى باۋىرلاسى جانە سەنىمدى ستراتەگيالىق سەرىگى. جۇڭگونىڭ افريكاعا كومەككە جىبەرگەن ەمدەۋ اترەتى، كومەكتەسىپ سالعان جۇڭگو _ ەكۆاتورلىق گۆينەيا دوستىق شيپاحاناسى سياقتى ماڭىزدى نىساندار جەرگىلىكتى حالىققا باقىت جاراتىپ، افريكا _ جۇڭگو دوستىعىنىڭ سيمۆولىنا اينالدى.
2008 ـ جىلى ەكۆاتورلىق گۆينەيا سىچۋاننىڭ ۋىنچۋانىنداعى جەر سىلكىنىسى اپات رايونىنا 2 ميلليون ەۆرو جىلۋ اتاپ، باۋىرلاس جۇڭگو ۇكىمەتى مەن حالقىنان شىنايى حال سۇرادى جانە باتىل قولداۋ كورسەتتى؛ 2015 ـ جىلى وبياڭ زۇڭتۇڭ جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەن كەزدە يۇننان ولكەسىنىڭ جينپيڭ اۋدانىنا جىلۋ اتاپ، ٴبىر باستاۋىش مەكتەپ سالىپ، جۇڭگو جاقتىڭ ەكۆاتورلىق گۆينەيانىڭ دامۋىنا ۇزاق ۋاقىت كومەكتەسكەندىگىنە العىس ٴبىلدىردى ...
ەكۆاتورلىق گۆينەيا جان سانى 2 ميلليونعا جەتپەيتىن افريكا مەملەكەتى، وزىندىك دامۋى ٴالى دە كومەككە مۇقتاج احۋالدا ىرىقتىلىقپەن جۇڭگو جاققا كومەك قولىن سوزدى.
بەينەت پەن زەينەتتى بىرگە وتكەردى، ٴبىرىن ـ ٴبىرى قولدادى.
”جۇڭگونىڭ ەكۆاتورلىق گۆينەيامەن سەلبەستىگى باستان ـ اياق تەڭدىك جانە ٴوزارا قۇرمەت ەتۋ نەگىزىندە بولىپ كەلدى، ەشقاشان باسقالارعا زورلاپ تاڭىلعانى جوق“، ـ دەدى وبياڭ زۇڭتۇڭ اسەرلى سەزىممەن.
ٴتوراعا شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ديپلوماتيالىق قارىم ـ قاتىناس ورناتقان جارتى عاسىردان استام ۋاقىتتان بەرى، ەكى جاق باستان ـ اياق ٴوزارا قارايلاسىپ، تار جول، تايعاق كەشۋدى بىرگە وتكەرىپ، ٴبىر ـ ٴبىرىنىڭ وزەكتى مۇددەسى مەن ٴجىتى قاداعالاپ وتىرعان كەلەلى ماسەلەلەردە ٴوزارا باتىل قولداۋ كورسەتتى، بۇل جۇڭگونىڭ افريكا ەلدەرىمەن شىنايى دوستىعىنىڭ، قول ۇستاسا دامۋىنىڭ جاندى كارتيناسىنا اينالدى.
كوڭىل توعىستىرىپ، قول ۇستاسا العا ىلگەرىلەدى.
سول كۇنى ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى جۇڭگو مەن ەكۆاتورلىق گۆينەيانىڭ قارىم ـ قاتىناسىن جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناس دەڭگەيىنە كوتەرۋدى جاريالادى.
جۇڭگو _ دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ۇلكەن وركەندەپ كەلە جاتقان ەل، افريكا _ دۇنيە جۇزىندەگى وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەر ەڭ شوعىرلانعان قۇرلىق. جاڭا داۋىردەن بەرى جۇڭگو باستان ـ اياق شىنايىلىق، ادالدىق ۇستانىمى ارقىلى جۇڭگو مەن افريكانىڭ ىنتىماعىن، سەلبەستىگىن دامىتىپ، جۇڭگو مەن افريكانىڭ دوستىقپەن جانە سەلبەستىكپەن قول ۇستاسۋى اناعۇرلىم نىعايا ٴتۇستى.
بيىل جۇڭگو _ افريكا قارىم ـ قاتىناسىنىڭ ۇلكەن جىلى، جاڭا ٴبىر كەزەكتى جۇڭگو _ افريكا ەلدەرى سەلبەستىك تالقى مىنبەرى باسشىلار ٴماجىلىسى كۇزدە بەيجيڭدە اشىلادى، جۇڭگو قالىڭ افريكالىق باۋىرلاستارمەن تاعى دا ٴبىر ارادا باس قوسادى. تالقى مىنبەرى قۇرىلعان 24 جىلدان بەرى جۇڭگو مەن افريكانىڭ ساۋدا سوماسى 20 ەسەدەن استام ارتتى، جۇڭگو افريكانىڭ دەربەس، ٴوز ـ وزىنە قوجايىن بولۋىن جانە ىنتىماقتاسا ٴوزىن الۋەتتەندىرۋىن باستان ـ اياق قولدادى.
”افريكا ەلدەرىمەن ىنتىماقتى، سەلبەستىكتى دامىتۋ _ جۇڭگونىڭ ديپلوماتيالىق ساياساتىنىڭ ماڭىزدى ىرگە تاسى. جۇڭگو جاق افريكا جاقپەن جاڭا كەزەكتى جۇڭگو ـ افريكا سەلبەستىك تالقى مىنبەرى باسشىلار ٴماجىلىسىن ويداعىداي وتكىزىپ، ٴداستۇرلى دوستىقتى ونان ارى اسقاقتاتىپ، ىنتىماقتى، ىستەستىكتى تەرەڭدەتىپ، بولاشاقتاعى دامۋ، سەلبەستىك ۇلى جوسپارىن بىرگە اقىلداسىپ، جۇڭگو ـ افريكا تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدىڭ جاڭا تاراۋىن اشۋدى قالايدى“. ٴتوراعا شي جينپيڭ افريكالىق دوستارمەن تاياۋ بولاشاقتا كەزدەسۋگە ۋادەلەستى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 5 ـ ايدىڭ 28 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)