شينجياڭ فيلوسوفيا-قوعامدىق عىلىمدار تورابى
شي جينپيڭ پولشا زۇڭتۇڭى دۋدامەن كەڭەس وتكىزدى
   ۋاقىتى:2024-06-26   |  كەلۋ قاينارى: شينجياڭ گازەتى

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 ـ ايدىڭ 24 ـ كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى (ٴتىلشى سۇن ي). 6 ـ ايدىڭ 24 ـ كۇنى تۇستەن كەيىن مەملەكەت ٴتوراعاسى شي جينپيڭ بەيجيڭ حالىق سارايىندا جۇڭگوعا مەملەكەتتىك ساپارمەن كەلگەن پولشا زۇڭتۇڭى دۋدامەن كەڭەس وتكىزدى.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: پولشا جاڭا جۇڭگونى ەڭ ەرتە مويىنداعان ەلدەردىڭ ٴبىرى، بيىل جۇڭگو مەن پولشا ديپلوماتيالىق قارىم ـ قاتىناس ورناتقاندىعىنىڭ 75 جىلدىعى. 75 جىلدان بەرى جۇڭگو مەن پولشانىڭ قارىم ـ قاتىناسى باستان ـ اياق ورنىقتى دامۋدى ساقتادى. اسىرەسە، 8 جىلدىڭ الدىندا ٴبىز جۇڭگو مەن پولشا قارىم ـ قاتىناسىن جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناس دەڭگەيىنە كوتەرۋدى بىرگە ۇيعارعاننان بەرى، ەكى ەلدىڭ ٴار سالاداعى اۋىس ـ كۇيىسى، سەلبەستىگى جاپپاي كەڭەيدى، تەرەڭدەدى، سەلبەستىك جەتىستىگى ەكى ەل حالقىن يگىلىككە كەنەلتتى. قازىر دۇنيە ٴجۇزى وزگەرىسى، ٴداۋىر وزگەرىسى، تاريح وزگەرىسى بۇرىن بولماعان تاسىلمەن جۇرىلۋدە. جۇڭگو جاق پولشا جاقپەن بىرگە، بەيبىت قاتار تۇرۋدىڭ بەس پرينسيبىنە تاباندى بولىپ، ديپلوماتيالىق قارىم ـ قاتىناس ورناتقانداعى اۋەلگى ماقساتتى ۇستانىپ، ٴداستۇرلى دوستىقتى جالعاستىرىپ، ەكى ەل قارىم ـ قاتىناسىنىڭ ۇزدىكسىز اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيگە قاراي دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، وزگەرىس پەن بىلىقپالىق قاباتتاسقان دۇنيە جۇزىنە اناعۇرلىم مول ورنىقتىلىق جانە تۇراقتىلىق ۇستەۋدى قالايدى.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو _ پولشا قارىم ـ قاتىناسىنىڭ تار جول، تايعاق كەشۋلەردەن وتە الۋىنىڭ تەتىگى _ ەكى جاقتىڭ دا ٴوز ۇلتىنىڭ تاريح، مادەنيەت داستۇرىنەن اقىل ـ پاراسات جانە كۇش ـ قۋات قابىلداپ، دەربەس، ٴوز ـ وزىنە قوجايىن بولا وتىرىپ، ەكى جاقتى دوستىق قارىم ـ قاتىناستى دامىتۋعا تاباندى بولعاندىعىندا. ەكى جاق ٴوزارا قۇرمەت ەتۋ، تەڭ تۇرعىدا مامىلە جاساۋ، ٴوزارا تيىمدىلىك جاساپ، سەلبەستىك ورناتۋ، اۋىس ـ كۇيىس جاساۋ، ٴوزارا ۇلگى الۋ سىندى جۇڭگو مەن پولشا دوستىعىنىڭ ىشكى وزەگىنە ۇزدىكسىز تاباندى بولىپ، ٴبىر ـ ٴبىرىنىڭ مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعىن، حاۋىپسىزدىگىن، دامۋ مۇددەسىن قورعاۋ جولىندا جاساعان قۇلشىنىسىن ٴتۇسىنىپ جانە وعان قولداۋ كورسەتىپ، قىرعي قاباقتىق سوعىس ويىنا، توپقا ٴبولىنىپ قارسىلاسۋعا بىرگە قارسى تۇرىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن وزەك ەتكەن حالىقارالىق جۇيەنى قورعاپ، تەپە ـ تەڭ، ٴتارتىپتى دۇنيە ٴجۇزىنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋى مەن جالپىعا ٴتيىمدى، سيىسىمدى ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ەكى جاق جۇڭگو مەن پولشا ۇكىمەت ارالىق سەلبەستىك كوميتەتى سياقتى مەحانيزم، تۇعىرلاردان ويداعىداي پايدالانىپ، ٴار سالاداعى سەلبەستىكتى ستراتەگيالىق سايكەستىرۋدى جانە ٴبىر تۇتاس جوسپارلاۋدى كۇشەيتىپ، ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ جوعارى ساپامەن بىرگە قۇرىپ، جۇڭگو _ ەۆروپا كەزەكشى پويەزى سياقتى كەلەلى نىساندار سەلبەستىگىن قامتاماسىز ەتىپ جانە ىلگەرىلەتىپ، ساۋدا ـ ساتتىق، اۋىل شارۋاشىلىعى، سيفرلى ەكونوميكا، جاسىل كاسىپ سالاسى، تازا ەنەرگيا سياقتى سالالارداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتۋى كەرەك. جۇڭگو جاق پولشانىڭ ٴتىپتى دە كوپ ساپالى اۋىل شارۋاشىلىق، ازىق ـ تۇلىك ونىمدەرىنىڭ جۇڭگو بازارىنا كىرۋىن قارسى الادى، قوس باعىتتاعى قارجى قوسۋدى كەڭەيتۋگە قولداۋ كورسەتەدى، پولشا جاقتىڭ جۇڭگو كاسىپورىندارىنا ٴادىل دە ادىلەتتى، كەمسىتپەيتىن شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىن ازىرلەۋىن ٴۇمىت ەتەدى. جۇڭگو جاق پولشا ازاماتتارىنا 15 كۇندىك ٴبىر تاراپتى ۆيزا كەشىرىم ەتۋ ساياساتىن اتقارۋدى ۇيعاردى. ەكى جاق ەكى ەلدىڭ مادەنيەت، جاستار، عىلىم، مەديا سياقتى سالاداعى اۋىس ـ كۇيىسىن زور كۇشپەن ىلگەرىلەتۋى كەرەك. جۇڭگو جاق پولشا سياقتى ەلدەرمەن بىرگە، جۇڭگونىڭ ورتا، شىعىس ەۆروپا مەملەكەتتەرىمەن سەلبەستىك مەحانيزمىنىڭ باياندى دامۋىن جەبەپ، جۇڭگو _ ەۆروپا قارىم ـ قاتىناسىنىڭ اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋىن ىلگەرىلەتۋدى قالايدى.

  دۋدا مىنالاردى ٴبىلدىردى: 2015 ـ جىلى جۇڭگودا تۇڭعىش مەملەكەتتىك ساپاردا بولعانداعى جانە 2022 ـ جىلدىڭ باسىندا بەيجيڭ قىسقى وليمپيادا سپورت جارىسىنىڭ اشىلۋ سالتىنا قاتىناسقانداعى كورىنىستەر كۇنى كەشەگىدەي ەسىمدە، وسى رەت جۇڭگوعا ساپارلاي كەلگەنىمدە جۇڭگونىڭ دامۋىنىڭ وراسان زور ومىرشەڭدىك كۇشىنە ونان ارى كۋا بولدىم. مەن جۇڭگونىڭ ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ باسشىلىعىندا حالىقتى وزەك ەتكەن دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرىپ، الەمدى جالت قاراتقان تابىستارعا قول جەتكىزگەنىنە شىن جۇرەكتەن سۇيىنەمىن. 2016 ـ جىلى ٴتوراعا شي جينپيڭنىڭ پولشادا مەملەكەتتىك ساپاردا بولۋى پولشا مەن جۇڭگونىڭ جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناسىنىڭ دامۋىنداعى ماڭىزدى بەلەس بولدى. ٴتوراعا شي جينپيڭ ورتاعا قويعان ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جول“ باستاماسى پولشا ٴۇشىن زور دامۋ ورايىن اڭعارتادى، جۇڭگومەن سەلبەسىپ ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ پولشانىڭ نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسى مەن ەكونوميكالىق دامۋىن پارمەندى جەبەدى. پولشا مەن جۇڭگو ديپلوماتيالىق قارىم ـ قاتىناس ورناتقان 75 جىلدان بەرى ەكى جاق قارىم ـ قاتىناسىنىڭ دامۋى باستان ـ اياق تەڭدىكتى جانە ٴوزارا قۇرمەتتى نەگىز ەتتى. پولشا جاق جۇڭگونىڭ ۇزاق تاريحى مەن مايەكتى مادەنيەتىن ايرىقشا القايدى، جۇڭگونىڭ حالىقارالىق ىستەردە ۇستانعان ۇستانىمىن جانە دۇنيە ٴجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىنا قوسقان ماڭىزدى ۇلەسىن جوعارى باعالايدى. پولشا جاق ٴبىر جۇڭگو پرينسيبىن باتىل ساقتاپ، جۇڭگو جاقپەن ”ٴبىر بەلدەۋ، ٴبىر جولدى“ بىرگە قۇرۋ سەلبەستىگىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، ەكونوميكا ـ ساۋدا، اۋىل شارۋاشىلىعى، نەگىزدىك قۇرىلعى، ۇلاستىرۋ، تۇتاستىرۋ، گۋمانيتارلىق ىستەر سياقتى سالالارداعى اۋىس ـ كۇيىس سەلبەستىگىن تەرەڭدەتىپ، جاڭالىق اشۋ، سيفرلى ەكونوميكا، جاڭا ەنەرگيالى اۆتوكولىك سياقتى جاڭا سالالارداعى سەلبەستىكتى كەڭەيتۋدى قالايدى، ٴتىپتى كوپ جۇڭگولىق كاسىپورىنداردىڭ پولشاعا بارىپ قارجى قوسۋىن قارسى الادى. پولشا جاق جۇڭگو جاقپەن كوپ جاقتى بايلانىستى، ىستەستىكتى جيىلەتىپ، پولشا مەن جۇڭگونىڭ جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناسىنىڭ اناعۇرلىم دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، دۇنيە ٴجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن ورنىقتىلىعىن جەبەۋگە بەلسەندى ۇلەس قوسۋدى قالايدى. كەلەسى جىلدىڭ الدىڭعى جارتىسىندا پولشا ەۆروپا وداعىنىڭ كەزەكتى ٴتوراعا ەلى مىندەتىن وتەيدى، پولشا جاق ەۆروپا وداعىنىڭ جۇڭگومەن قارىم ـ قاتىناسىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە سىندارلى رول اتقارۋدى ٴارى ورتا، شىعىس ەۆروپا ەلدەرىنىڭ جۇڭگومەن سەلبەستىگىن ۇزدىكسىز جەبەۋدى قالايدى.

  ەكى جاق تاعى ۋكراينا داعدارىسى جونىندە پىكىر اۋىستىردى. شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: جۇڭگو جاقتىڭ ۋكراينا داعدارىسىنداعى تۇرعىسى _ تاتۋلىققا ٴناسيحاتتاپ، كەلىسسوزدى جەبەۋ، ساياسي جولمەن شەشۋ. قازىر قاقتىعىستىڭ كەڭەيۋىنەن، شيەلەنىسۋىنەن ساقتانۋعا قۇلشىنىپ، جاعدايدىڭ ٴورشۋىن باسەيتۋدى ىلگەرىلەتۋ ٴۇشىن قۇلشىنىس جاساپ، بەيبىت كەلىسىمگە كەلۋگە قۇلشىنا شارت ـ جاعداي جاراتۋ كەرەك. بۇل ەۆروپانى قامتىعان حالىقارالىق قوعامنىڭ مۇددەسىنە ۇيلەسەدى. جۇڭگو جاق ٴىشىنارا ادامداردىڭ جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ قالىپتى ساۋداسىن سىلتاۋ ەتىپ قايشىلىقتى باسقاعا بۇرۋىنا، جۇڭگوعا كۇيە جاعۋىنا قارسى تۇرادى. جۇڭگو جاق داعدارىستى بەيبىت جولمەن شەشۋگە پايدالى بارلىق قۇلشىنىسقا دەم بەرىپ جانە ونى قولداپ، بىركەلكى، ٴونىمدى، باياندى ەۆروپا حاۋىپسىزدىك جۇلگەسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋدى قالايدى. جۇڭگو جاق ۇزدىكسىز ٴوز تاسىلىمەن ۋكراينا داعدارىسىن ساياسي جولمەن شەشۋدە سىندارلى رول اتقارۋدى قالايدى.

  كەڭەستەن كەيىن، ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى ەكونوميكا ـ ساۋدا، اۋىل شارۋاشىلىعى سياقتى سالالارداعى كوپ ٴتۇرلى ەكى جاقتى سەلبەستىك حۇجاتتارىنا قول قويىلۋىنا بىرگە كۋا بولدى.

  ەكى جاق «جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسى مەن پولشا رەسپۋبليكاسىنىڭ جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم ـ قاتىناستى كۇشەيتۋ جونىندەگى ارەكەت جوسپارىن (2024 ـ جىلدان 2027 ـ جىلعا دەيىن)» جاريالادى.

  كەڭەستىڭ الدىندا، شي جينپيڭ مەن حانىمى پىڭ لييۋان حالىق سارايىنىڭ شىعىس قاقپاسىنىڭ سىرتىنداعى الاڭدا دۋدا مەن حانىمى اگاتانى قارسى الۋ سالتىن وتكىزدى.

  دۋدا كەلگەندە قۇرمەت قاراۋىلى قاتار تۇزەپ قۇرمەت ٴبىلدىردى. ەكى ەلدىڭ مەملەكەت باسشىلارى سالتانات مىنبەسىنە شىقتى، اسكەري وركەستر جۇڭگو مەن پولشا ەكى ەلدىڭ مەملەكەت ٴانىن ورىندادى، تيان ـ انمىن الاڭىندا 21 رەت قۇرمەت ساليۋتى اتىلدى. دۋدا شي جينپيڭنىڭ سەرىك بولۋىندا جۇڭگو حالىق ازاتتىق ارمياسىنىڭ قۇرمەت قاراۋىلىن كوزدەن كەشىردى ٴارى قاتارعا ٴبولىنىپ پاراتتان ٴوتۋىن كوردى.

  سول كۇنى كەشتە شي جينپيڭ مەن پىڭ لييۋان حالىق سارايىنىڭ جينسى زالىندا دۋدا مەن حانىمىن قارسى الۋ قوناعاسىن وتكىزدى.

  ۋاڭ ي جوعارىداعى قيمىلدارعا قاتىناستى.

جالعانىم


جاۋاپتى رەداكتورى: 沙衣力克·达拉力汉