□ انار بۇلت \ شينجياڭ گازەتىنىڭ ٴتىلشىسى ۋاڭ شيڭرۇي
2025 ـ جىلى 1 ـ ايدىڭ 3 ـ كۇنى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ تۇراقتى كوميتەتى ٴماجىلىس اشتى، بۇل اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم دەڭگەيىندە جاڭا جىلدا اشىلعان تۇڭعىش ٴماجىلىس.
ٴماجىلىستىڭ كەڭەستىك تاقىرىپتارىنان قاراعاندا، بۇل رەتكى ٴماجىلىس باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ جاڭا جىلدى قۇتتىقتاۋ ٴسوزى مەن مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ جاڭا جىل شاي ماجىلىسىندە سويلەگەن ماڭىزدى ٴسوزىنىڭ رۋحىن جەتكىزدى، ۇيرەندى؛ ”ورتالىقتىڭ ۇلت قىزمەتى ٴماجىلىسىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋ جونىندەگى تاجىريبە اۋىستىرۋ ٴماجىلىسىنىڭ“ رۋحىن جانە وسىزاماندانعان كاسىپ سالاسى جۇيەسىن قۇرۋ، جۇمىستاندىرۋدى جەبەۋ جونىندەگى ورنالاستىرۋلاردى، تالاپتاردى جەتكىزىپ، شينجياڭنىڭ ەكولوگياعا، ساۋدا ـ ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگىنە، جۇندۇڭعا ساياتىن 3 حۇجاتىن اقىلداستى، تالقىلادى.
جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى جەرگىلىكتى كوميتەتتەرى قىزمەت ەرەجەسىنىڭ 23 ـ تارماعىندا: ”تۇراقتى كوميتەت ٴماجىلىسى ادەتتە ايىنا 2 رەت اشىلادى“ دەپ بەلگىلەنگەن. بۇل جولعى ٴماجىلىس اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم تۇراقتى كوميتەتىنىڭ 2025 ـ جىلى 1 ـ ايداعى 1 ـ رەتكى ٴماجىلىسى، سونداي ـ اق جاڭا جىلداعى تۇڭعىش ٴماجىلىس، ٴبىز وسى رەتكى تۇراقتى كوميتەت ماجىلىسىنەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ جاڭا جىلداعى شينجياڭنىڭ ٴتۇيىندى قىزمەتتەرى جونىندە ”قالاي ىستەۋ كەرەك“ دەگەن ويى مەن ورنالاستىرۋىن كورە الامىز.
جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋدە
مۇقيات زەرتتەۋ جۇرگىزۋ، ناقتى ونىمدىلىككە ٴتىپتى دە ٴمان بەرۋ كەرەك
جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋ _ شينجياڭ قىزمەتىنىڭ نەگىزگى جەلىسى. شينجياڭنىڭ بارلىق قىزمەتى وسى نەگىزگى جەلىنى مىقتاپ ارقاۋ ەتۋى، استە اۋىتقىماۋى كەرەك. بىلتىر اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم جالپى ٴماجىلىس اشىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋ قىزمەتى جونىندە ارناۋلى جالپى بەتتىك ورنالاستىرۋ جاسادى.
بيىل وسى قىزمەتتى ىلگەرىلەتۋدە ”ىشكەرىلەي زەرتتەۋگە، جوعارىدان تومەنگە دەيىن جوسپارلاۋعا اناعۇرلىم زور كۇش سالۋ“ كەرەك. مۇنىڭ سەبەبى، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەكەمدەۋ قىزمەتى شينجياڭنىڭ توتەنشە ماڭىزدى ٴىرى ٴىسى، ونان دا ماڭىزدىسى، ۇزاق ۋاقىت ۇلەس قوسۋدى قاجەت ەتەتىن، تەز بىتىرەمىن دەپ اسىعۋعا بولمايتىن نازىك جۇمىس. تەك ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي زەرتتەپ، جوسپارلاپ، قىزمەتتى ەگجەي ـ تەگجەيلى ىستەپ، كۇش سالۋ ٴتۇيىنىن ٴدال تاپقاندا عانا، ”ٴۇنسىز نارلەندىرۋ“ ونىمدىلىگىنە قول جەتكىزۋگە بولادى.
ناقتى قالاي ىستەۋ كەرەك دەگەندە، ورتالىقتىڭ تالابى بويىنشا، تۇتقا دانەكەرى جاعىندا اناعۇرلىم ”ناقتى“، فورما، مازمۇن جاعىندا اناعۇرلىم ”اسەرلى“، ساپا، ونىمدىلىك جاعىندا اناعۇرلىم ”ٴونىمدى“ بولۋ كەرەك. ٴبىر اۋىز سوزبەن جيناقتاعاندا، قىزمەتتى ٴبىر ـ بىردەن بۇقارانىڭ جۇرەگىنە ۇيالاتىپ، بۇقارانىڭ ٴارى كورە الۋىنا، ٴارى ۇستاي الۋىنا، اسىرەسە، سەزىنە الۋىنا ٴارى شىنايى مويىنداۋىنا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.
”ون ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرىن“
ىشكەرىلەي جوسپارلاۋ، ونان دا ماڭىزدىسى، جەدەل ىستەۋ كەرەك
وسىزاماندانعان كاسىپ سالاسى جۇيەسى بولماسا، شينجياڭنىڭ وسىزاماندانۋى دا بولماق ەمەس.
شينجياڭنىڭ وسىزاماندانعان كاسىپ سالاسى جۇيەسىن قالاي قۇرۋ كەرەك؟ باستىسى، ”ون ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرىنا“ سۇيەنۋ كەرەك.
ەكى ماڭىزدى ٴتۇيىن:
جۇيەلى عىلمي جوبا. ٴارقايسى كاسىپ سالاسى شوعىرىن قالاي دامىتۋ كەرەك؟ كاسىپ سالاسى تىزبەگىن قالاي تولىقتاۋ جانە ۇزارتۋ كەرەك؟ ٴتۇيىندى نىسانداردا قايسىلارىن تياناقتاندىرۋ كەرەك؟ جاڭا ٴبىر جىلدا بۇلاردى ىشكەرىلەي ويلاستىرۋ، ەگجەي ـ تەگجەيلى ويلاستىرۋ كەرەك.
بەلسەندى، ىرىقتى تۇردە ىستەۋ. اقيقات جولى قاراپايىم بولادى، ناقتى ىستەۋ بارىنەن ماڭىزدى. قىزمەت تياناقتانباسا، ەشتەڭە ىستەي الماعانمەن بىردەي. ىشكەرىلەي جوسپارلاۋ نەگىزىندە، مۇناي ـ گاز، كومىر، كەن ونىمدەرى، جاڭا ەنەرگيا سياقتى باسىمدىققا يە سالالاردى ارقاۋ ەتىپ، بەلسەنە ىسكەرلىك كورسەتىپ، ىرىقتىلىقپەن ٴىس تىندىرىپ، كەلەلى نىسانداردىڭ تياناقتانۋىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىنا ۇزدىكسىز پارمەندى تىرەك قالىپتاستىرۋ كەرەك.
ٴماجىلىس تاعى مىنالاردى تالاپ ەتتى: داعدىنى بۇزۋعا، رەفورما جاساپ، جاڭالىق اشۋعا شەبەر بولۋ كەرەك. جەر ـ جەردىڭ كونە وي جەلىسىنە، كونە ادىسكە سۇيەنبەي، امالىن تاۋىپ ٴىس تىندىرۋعا مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك. وتە ـ موتە، كەيبىر كەلەلى قىزمەتتەردى تىندىرۋ كەرەك، مىسالى، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ ىستەرىن ايتار بولساق، داعدىلى ەرەجەنى بۇزىپ، ەرەكشە ىستەردى ەرەكشە ىستەۋ كەرەك.
جۇمىستانۋدى جەبەۋدى
ٴىرى ٴىس رەتىندە قاراۋ، باستىسى كاسىپ سالاسىنىڭ جەتەكتەۋىنە سۇيەنۋ كەرەك
جۇمىستاندىرۋ _ حالىق تۇرمىسىنىڭ نەگىزى، اسىرەسە، شينجياڭنىڭ ماڭداي الدى ٴىرى ٴىسى. شينجياڭنىڭ جۇمىستاندىرۋى نەعۇرلىم جاقسى بولسا، ورنىقتىلىقتىڭ نەگىزى سولعۇرلىم بەكەمدەلە تۇسەدى، دامۋدىڭ بولاشاعى سولعۇرلىم نۇرلى بولادى.
”كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى نەگىزگى تۇتقا ەتىپ، ٴتۇرلى شارۋاشىلىق تۇلعالارىن ٴۇرتىس زورايتۋ، كۇشەيتۋ كەرەك“. ٴماجىلىستىڭ بۇل تالابى كاسىپ سالاسىن دامىتۋدى جۇمىستاندىرۋدى شەشۋدىڭ نەگىزگى ارناسى جانە ٴتۇبىرلى شاراسى ەتۋ بولىپ تابىلادى. كاسىپ سالاسى زورايسا، جۇمىس ورنى تابيعي تۇردە كوبەيەدى، بۇل سەبەپ ـ سالدار ٴارى زاڭدىلىق. شينجياڭنىڭ ”ون ٴىرى كاسىپ سالاسى شوعىرىن“ قۇرۋداعى ماڭىزدى ٴبىر ماقسات _ ٴار ۇلت بۇقاراسىنىڭ اناعۇرلىم كوپ، اناعۇرلىم جاقسى جۇمىستانىپ، كىرىستەرىن ارتتىرىپ، ۇزدىكسىز جاقسى تۇرمىس كەشىرۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ.
جۇمىستانۋدى يگەرۋدە ەكى ٴتۇيىندى قاۋىمدى كورنەكتىلەندىرۋ كەرەك. ٴبىرىنشى، جوعارى مەكتەپ وقۋشىلارى. جوعارى مەكتەپ وقۋشىلارىنىڭ جۇمىستانۋى جۇمىستاندىرۋدىڭ نەگىزگى جاعدايىنىڭ ورنىقتىلىعىنا سايادى، سونداي ـ اق وڭىرلىك ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدىڭ ساپاسى مەن ونىمدىلىگىن دە بەينەلەيدى. ەكىنشى، وڭتۇستىك شينجياڭداعى اۋىل ـ قىستاق بۇقاراسى. وڭتۇستىك شينجياڭ كەزىندە اۋىر كەدەي ”ٴۇش رايون، ٴۇش وبلىس“ بولاتىن، اۋىل ـ قىستاق بۇقاراسىنىڭ ٴارى كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جەتىستىكتەرىن ويداعىداي بەكەمدەۋىنە ٴارى كىرىستى ۇزدىكسىز ورنىقتى ارتتىرۋىنا مۇمكىندىك جاساۋدا جۇمىستاندىرۋ، ٴسوز جوق، باسىپ وتەتىن جول، شەشۋشى شارا.
جىل وتكەلىنە تاياعاندا، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ەڭبەكاقىنى كەشەۋىلدەتۋ جايتىن جونگە سالۋدى ىشكەرىلەي ورىستەتۋدى باسا دارىپتەدى. ٴبىر جىل جاپا تارتقاندا، ٴسوز جوق، كوپشىلىكتىڭ جاپا ـ ماشاقاتپەن تاپقان اقشاسىن دەر كەزىندە، تولىق الىپ، قۋانىشپەن ۇيىنە قايتىپ كوكتەم مەرەكەسىن وتكىزۋىنە كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
كورىكتى شينجياڭ قۇرىلىسىندا
كورنەكتى ماسەلەلەردى شەشۋ، شەشۋشى قىزمەتتەردى مىقتى يگەرۋ كەرەك
بايتاق تا كورىكتى شينجياڭنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسى ماڭگى ماقتانىش ەتۋگە تاتيتىن ٴارى، ٴسوز جوق، دەن قويا قورعاۋعا ٴتيىستى كاپيتال.
شينجياڭنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋ مىندەتى وتە كوپ، تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايلىم، قۇمدى دا ويداعىداي باسقارۋ كەرەك. بەرتىنگى 2 جىلدان بەرى ىستەلىپ كەلە جاتقان ايرىقشا ماڭىزدى بىرنەشە ٴىس بار، بيىل تاعى دا كۇش ۇستىنە كۇش قوسۋعا تۋرا كەلەدى.
بىرنەشە بەلگى سيپاتتى قىزمەتتە كەزەڭدىك جەتىستىككە قول جەتتى:
تيانشاننىڭ سولتۇستىك بوكتەرىندەگى قالالار شوعىرىنىڭ اتموسفەرا ورتاسىن وڭاۋدىڭ وسى 2 جىلداعى ناتيجەسى وتە جاقسى بولدى، اسىرەسە، ”ٴۇرىمجى _ سانجى _ شىحىزى“ ٴوڭىرىنىڭ وزگەرىسى جۇرتقا ايان. جاڭا جىلدان ٴبىر كۇن بۇرىن، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ نەگىزگى باسشىلارى بۇل قىزمەتتى ارناۋلى تاقىرىپتا تەكسەرىپ زەرتتەدى، بۇدان ٴمان بەرۋ دەڭگەيىنىڭ جوعارى ەكەندىگىن كورۋگە بولادى. وسى ٴوڭىردىڭ اتموسفەراسىنىڭ لاستانۋ ماسەلەسىن شەشۋ ٴۇشىن، بيىل تاعى دا كۇش سالۋعا تۋرا كەلەدى.
كومىر الاپتارىنداعى ٴورت اۋماعىن تىزگىندەۋ _ بىلتىردان بەرى، شينجياڭنىڭ لاستانۋدى وڭاۋداعى، قورشاعان ورتانى قورعاۋداعى جاڭا كۇش سالۋ ٴتۇيىنى بولىپ كەلەدى. تەك تاباندىلىقپەن ىستەسەك بولعانى، ٴوڭىردىڭ اۋاسىن، ٴسوز جوق، اناعۇرلىم تازارتۋعا بولادى.
تاكلاماكان ٴشول جيەگىندەگى توسقاۋىل شايقاسى ۇزاق ۋاقىت ەڭبەك سىڭىرگەن ٴىس. بىلتىر ٴشول دالا ٴساتتى تۇردە ”جاسىل شارپى“ وراندى، ٴبىراق بۇل 10 مىڭ شاقىرىمدىق ۇزاق جورىقتىڭ العاشقى قادامى عانا. بيىل شينجياڭ تاعى قۇمدى ٴشول جيەگىن تورلاۋ سياقتى ٴبىر توپ كەلەلى ەكولوگيانى قورعاۋ جانە قالپىنا كەلتىرۋ ينجەنەرياسىن ۇزدىكسىز اتقارىپ، وتانىمىزدىڭ باتىس سولتۇستىگىندەگى ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىك قالتقىسىن بارعان سايىن بەكەمدەيدى.
ساۋدا ـ ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگى قىزمەتىندە
حالىقتىق شارۋاشىلىققا قىزمەت وتەپ، ەتەنە، كىرشىكسىز ۇكىمەت ـ ساۋداگەرلەر قاتىناسىن ورناتۋ كەرەك
شينجياڭنىڭ وسى بىرنەشە جىلدا حالىقتىق شارۋاشىلىققا ٴمان بەرگەندىگى ايدان انىق. دامۋ جاعدايىنىڭ بارعان سايىن جاقسارۋىنا بايلانىستى، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ رولى دا بارعان سايىن زورايدى.
ساۋدا ـ ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگى _ پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىق قايراتكەرلەرىمەن بايلانىس جاسايتىن كوپىرى جانە دانەكەرى، ۇكىمەتتىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىقتى باسقارۋ جانە وعان قىزمەت وتەۋىنىڭ كومەكشىسى. ساۋدا ـ ونەركاسىپشىلەر بىرلەستىگىنىڭ فۋنكتسياسىن اناعۇرلىم ويداعىداي اتقارۋىن قولداۋ ٴبىزدىڭ حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامىپ زورايۋىنا اناعۇرلىم ٴمان بەرەتىندىگىمىزدى جانە قولداۋ كورسەتەتىندىگىمىزدى كورسەتەدى.
حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ دامۋىن قولداۋ ٴۇشىن، بىرىنشىدەن، يدەيالىق ـ ساياسي جەتەكشىلىكتى كۇشەيتىپ، حالىقتىق شارۋاشىلىقتىڭ ۋاكىل قايراتكەرلەرى قوسىنىن ويداعىداي قۇرۋ كەرەك. ەكىنشىدەن، شارۋاشىلىق ـ ساۋدا ورتاسىن ساپالىلاندىرىپ، حالىقتىق كاسىپورىنداردىڭ دامۋدا سەنىم بولۋىنا، ومىرشەڭ كۇش بولۋىنا، بەلسەنە ىستەۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك. ۇشىنشىدەن، ۇكىمەت پەن ساۋداگەرلەردىڭ ەتەنە، كىرشىكسىز قاتىناسىن ورناتىپ، ۇكىمەت پەن كاسىپورىننىڭ ەتەنە بولسا دا جوسىن اتتاماۋىنا، كىرشىكسىز بولام دەپ الشاقتاماۋىنا، ٴادىل، قالتقىسىز بولۋىنا، ٴىس تىندىرۋىنا، يمەنە بىلۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، ٴتىپتى جاقسى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.
جۇندۇڭ اشۋ رايونىندا
جوبانى ويداعىداي جاساۋ، قاتتى بولشەك دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ، كاسىپ سالاسىن زورايتۋ كەرەك
بۇل شينجياڭنىڭ جىل باسىنداعى تۇڭعىش ماجىلىسىندە زەرتتەلگەن بىردەن ـ ٴبىر ايماق، وبلىس قىزمەتى. جۇندۇڭ سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىسىنا قاراستى بولعانىمەن، بۇكىل شينجياڭمەن قاتىستى ٴارى شينجياڭعا ۋاكىلدىك ەتەدى. بىلتىر شينجياڭ باقشا رايونىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋ قىزمەتى ٴماجىلىسىن ارنايى اشتى، ٴماجىلىس ورنى جۇندۇڭدا بولدى، بۇدان ونىڭ سالماعىنىڭ اۋىر ەكەنىن كورۋگە بولادى.
بۇكىل شينجياڭداعى تۇڭعىش 100 ميلليارد يۋاندىق ەكونوميكالىق ـ تەحنولوگيالىق اشۋ رايونى رەتىندە، جۇندۇڭ وسى بىرنەشە جىلداعى دامۋ ارقىلى كولەم جانە ناقتى قۋات جاعىندا زور دارەجەدە العا باستى. 2023 ـ جىلى جۇندۇڭ اشۋ رايونى بۇكىل ەلدەگى باقشا رايوندارىنىڭ قاتارىندا 34 ـ ورىنعا كوتەرىلدى. بىلتىرعى دامۋ ارقىلى تاعى دا جاڭا ورىنعا كوتەرىلەتىندىگىنە سەنەمىز.
كەلەسى قادامدا قالاي ىستەۋ كەرەك، ماجىلىستە مىناداي ٴۇش ٴتۇيىن باسا دارىپتەلدى:
ٴبىرىنشى، جوبانى ونان ارى ويداعىداي جاساپ، بۇكىل ەلدىڭ جوباسىمەن ۇشتاستىرۋمەن بىرگە، شينجياڭنىڭ دامۋ ٴىس جۇزىندىگىن تياناق ەتۋ كەرەك.
ەكىنشى، نەگىزدىك قۇرىلعىلاردىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ كەرەك، مەيلى ”تەمىر جول، تاس جول، اۋەجاي قۇرىلىسى“ بولسىن، الدە ”سۋ، ەلەكتر، گاز“ بولسىن، ٴبىر قۋاتتى ونەركاسىپ باقشا رايونىندا، ٴسوز جوق، جوعارى دەڭگەيلى كەمەلدى نەگىزدىك قۇرىلعى بولۋ كەرەك.
ٴۇشىنشى، كاسىپ سالاسىن زورايتۋ، كۇشەيتۋ _ جۇندۇڭنىڭ وزەكتى بورىشى. كومىر بايلىعى جانە وعان قاتىستى كاسىپ سالالارىن ارقاۋ ەتكەن جۇندۇڭ اشۋ رايونىنىڭ بولجاۋعا بولاتىن اۋماعى مەن كولەمى توتەنشە زور. مۇنداعى شەشۋشى ٴتۇيىن ٴوندىرىس قۋاتىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، تىزبەكتى ۇزارتىپ، نىسان قۇرىپ، بايلىق باسىمدىعىن اناعۇرلىم مىعىم كاسىپ سالاسى باسىمدىعىنا اينالدىرۋعا قۇلشىنۋ.
جۇندۇڭعا قويىلعان تالاپ بۇكىل شينجياڭداعى ٴىرى اشۋ رايوندارى مەن باقشا رايوندارىنا دا قويىلعان تالاپ. سايىپ كەلگەندە، بىلتىرعى ٴماجىلىستىڭ تالابى بويىنشا، مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق جالپى جاعدايىنا قىزمەت وتەۋ تۇرعىسىنان، ”بەس ۇلكەن ستراتەگيالىق ورىن تۇراقتاندىرۋ“ تۇرعىسىنان باعامداپ جانە ىلگەرىلەتىپ، شينجياڭنىڭ باقشا رايوندارىنىڭ كۇشەيۋىنە، كاسىپ سالاسىنىڭ كۇشەيۋىنە، دامۋىنىڭ كۇشەيۋىنە ۇزدىكسىز مۇمكىندىك جاساۋ كەرەك.